Monumentale boerderij verduurzaamd met hart voor historie

Al doende leert men

San vertelt: “We hebben, om kosten te besparen, zoveel mogelijk zelf gedaan. Vooral slopen gaat mij goed af. Peter is handig met hout, elektra en leidingwerk. Maar sommige dingen hebben we wel drie keer moeten doen. Bijvoorbeeld het isoleren van de kap. We gebruikten houtvezeldekens, maar die lagen de volgende dag weer op de grond omdat ze niet bleven zitten tussen de ronde sporen. Bij een tweede poging spanden we draad over de dekens, maar ook toen lagen de dekens de volgende dag op de grond. Draadjes te dun. Zoals altijd is drie maal scheepsrecht: met dikker draad hebben we de dekens op hun plek weten te houden en hebben we nu een dak met een zeer hoge isolatiewaarde (Rc 9)."

De binnenmuren van de zij- en de opkamer in het voorhuis hadden we geïsoleerd met kalkhennepblokken van 30 centimeter dik. Het is niet zeker dat dit de oorzaak was van het groen uitslaan van de buitenmuren op die plek, maar we hebben na doorrekening van de opbouw van de muren, deze toch maar teruggebracht naar 15 centimeter dikte."

Ook het isoleren met vlasdekens ging niet helemaal volgens plan. "We kwamen er achter dat verticale delen isoleren met vlas geen goed idee is”, lacht San, “ze zakken in elkaar waardoor dus delen niet isoleert zijn. We hebben alles vervangen door houtvezeldekens die vormvast zijn.”

Woonplek met geschiedenis

San vertelt enthousiast: “Na een excursie waar verteld werd dat een boerderij met eiken gebinten van voor 1600 is, keken we elkaar vol ongeloof aan..., dat kon toch niet? We vroegen of deze historisch bouwkundige niet eens bij ons wilde komen kijken. Hij was eerst een beetje sceptisch, maar toen hij het erf opdraaide zag hij meteen dat dit een bijzondere boerderij was.” 

.

Van onder tot boven verbouwen

Hoewel de boerderij in goede staat was, moest er toch een hoop gebeuren. San legt uit: “De verbouwing begon op de deel van de boerderij, daar waar vroeger de koeien en het paard stonden. We woonden in het voorhuis en haalden alles achter de brandmuur weg. Ook de douche inc toilet en de slaapkamers. Oplossingen hiervoor.. toiletpot uit de badkamer verhuizen naar de schuur waar ik een gat in de grond had gezien wat naar een zinkput leidde, slapen deden we voortaan met het hele gezin in de grote köken en douchen bij Peter zijn ouders in Apeldoorn. Na 11 jaar hebben we in ieder geval weer een douche en wc en zijn de slaapkamers bijna af!”

Duurzame materialen

“Alles is zo duurzaam mogelijk verbouwd. Een aannemer heeft de buitenmuren van de boerderij met kalkhennepblokken geïsoleerd. Dat heeft een hoge isolatiewaarde en de eigenschap vocht te bufferen. Binnen hadden we last van optrekkend vocht in de tussenmuren, met als gevolg gele plekken op de muur en plaatselijk zoutuitbloei, waarvan ik in eerste instantie dacht dat het schimmel was omdat er pluizig wit spul op de muur zat. Gelukkig was het geen schimmel maar zouten uit de muur die met het vocht mee naar buiten komen. Vroeger stucte men muren met traskalk. Dat hebben wij ook gedaan. We hebben nu helemaal geen last meer van genoemde euvels!”

Warm en comfortabel wonen

“Het huis is nu heel comfortabel. Op de vloer in de schuur liggen eeuwenoude walen en vechtformaat stenen uit oude koetshuizen. In het voorhuis hebben we oude estrikken die er oorspronkelijk hebben gelegen teruggebracht. Mét een onzichtbare hedendaagse touch... onder alle vloeren zit een dikke laag schuimbeton met daarop vloerverwarming. Dat duurt wat langer om op te warmen, maar als het eenmaal op temperatuur is, kost het niet meer energie.”

“Omdat de boerderij zo groot is heeft het een fortuin gekost om te verduurzamen. Toch kun je ook met simpele maatregelen een hoop besparen. Verwarm alleen de ruimtes waar je vertoeft. Bedenk wat je echt nodig hebt. Wij hebben boven geen verwarming. Als het koud is doen we de hooiramen omhoog en komt de warmte naar boven. We trekken een trui aan als het koud is en kruipen onder een dekentje op de bank."

"Verduurzamen begint met zorgen dat de energievraag naar beneden gaat. Dit kun je onder andere doen door tocht af te dichten, buizen te isoleren en het belangrijkste, het dak te isoleren.“

Feest in de schuur

“De schuur was van oudsher half van steen en half van hout. Langs de houten wanden kon je de plantjes in de tuin zien staan. Voor een toekomstig theehuis niet echt ideaal. We hebben dat deel moeten slopen en vervangen. Op gegeven moment stond het hele dak van de schuur op de oude gebinten en stempels.. doodeng. Voor de isolatie van de buitenmuren gebruikten we hier cellulose. Dat blazen ze achter een aangebracht klimaatfolie waar het zich verdeelt en zelfs alle kleine gaatjes opvult. Het werkt op sommige plekken daardoor gemakkelijker dan houtvezeldekens."

"De schuur is nu zo goed als af. Iemand vroeg of hij er zijn verjaardag zou kunnen vieren. Men man en macht hebben we het voor elkaar gebokst om bijna alles tijdig af te hebben. Alleen in de toiletten hadden we geen licht. Dus daar snel automatisch aanspringende kastverlichting opgehangen die natuurlijk vóór het eind van het feest leeg liep. Daarop heeft Peter zijn telefoon maar uitgeleend aan iemand met hoge nood. Ik ben heel dankbaar dat men bij ons het feest wilde organiseren. Daardoor mOEst het echt af. En dat is gelukt!“

Levenswerk

“Als we met de verbouwing klaar zijn, hoeven we ons niet te vervelen. Het onkruid groeit hier immer welig en de dieren behoeven verzorging. Weg ga ik in ieder geval niet voor ik 110 ben. Dit is mijn levenswerk en ik wil nooit meer verhuizen, maar genieten van deze prachtige plek.”